Sa gitna ng EDSA, nagtilian ang mga tao nang biglang dumating ang limang pulis, sabay-sabay na inipitan ang isang lalaki na suot ang itim na tactical vest, helmet, at combat boots. Para siyang larawang hinugot mula sa isang digmaan—pero ang gulat ng lahat, animo’y inaaresto siya ng mismong kapulisan.
“Sir! Sumunod ka na lang! Huwag ka nang manlaban!” sigaw ng isa.
Ngunit hindi lumaban ang lalaki. Humihingal siya, nanginginig, at para bang isang hakbang na lang ay bibigay ang tuhod niya.
Ang pangalang naka-embroider sa uniporme niya:
S. RAMOS.
At sa gilid ng kalsada, nagtititigan ang mga tao habang nagbubulungan:
“Terorista ba ’yan?”
“Bakit naka-armor? Ano bang ginawa niya?”
“Naku, baka sundalong tumakas!”
Pero may isang batang babae na dumating na humahagulgol habang tumatakbo.
“TATAY KO ’YAN!!!” sigaw niya.
Napalingon ang buong mundo.
ANG SUNDALONG HINDI UMUWI
Si Sgt. Samuel Ramos ay matagal nang sundalo. Apat na taon siyang di umuuwi dahil nasa mga operasyong hindi puwedeng idetalye sa kahit kanino—pati sa pamilya niya.
Ang anak niyang si Alina, ngayon ay 12-anyos, ay lumaki halos walang ama. Hindi niya alam kung kailan babalik ito, kung buhay pa ba ito, o kung kailan niya muling maririnig na tatawagin siyang “anak.”
Tuwing gabi, humihiga siya sa kama na yakap ang lumang military jacket ng ama niya at nagtatanong:
“Tatay… bakit hindi mo kami kasama?
Mahal mo pa ba kami ni Mama?”
At tuwing umaga, ang ina niya—si Liza—ay laging paulit-ulit ang sagot:
“Anak… ang tatay mo ay lumalaban para sa atin.
Para sa bayan.”
Pero hindi iyon sapat para punan ang kulang na yakap.
ANG PAGKAKAROON NG PAGKAKAMALI
Isang umaga, habang pauwi si Alina galing sa eskwelahan, napabalita ang nangyayaring habulan at putukan sa lungsod. Ayon sa ulat sa radyo, may “armadong lalaki” raw na tumakas matapos marecover ang ilang kontrabando sa isang operasyon.
Ang hindi alam ng lahat:
si Sgt. Ramos iyon.
Hindi dahil kriminal siya—kundi dahil may binawi siyang batang nadukot mula sa sindikatong inimbestigahan niya. Isang batang halos kasing-edad ng anak niya.
Sa pagtakbo niya dala ang bata, napainit ang mga pulis. Hindi nila alam ang buong operasyon, kaya agad siyang tinuring na sangkot.
Nailigtas niya ang bata. Pero nang masigurong ligtas na ito, siya naman ang napagkamalang kriminal.
At doon siya natunugan ng pulisya sa EDSA.
ANG PAGHARAP NG MAG-AMA
Habang inaaresto siya, dumating ang isang jeepney at bumaba ang batang si Alina. Nakatanggap siya ng tawag mula sa isang nakasaksi at agad siyang sumugod.
“TAMA NA! TATAY KO ’YAN! SUNDALO SIYA!” sigaw niya habang pinipilit lumapit.
Hinawakan siya ng isang pulis.
“iha, huwag ka makial—”
“TATAY!!!” humagulhol siya.
Napadapa ang mundo ni Sgt. Ramos nang marinig ang boses na iyon—boses na apat na taon niyang hindi naririnig nang malapitan.
“ALINA?!”
Nang makita siya ng anak, tumakbo ito at niyakap ang binti niya kahit pinipigilan ng mga pulis.
“Huwag niyo pong sasaktan si Tatay! Hindi siya masama!”
Napatingin ang mga pulis sa isa’t isa.
Hindi nila inaasahan ang eksenang ito.
At doon huminga nang malalim si Sgt. Ramos.
“Mga sir…
ako po si Sgt. Samuel Ramos, Philippine Army.
Nadala ko ang batang dinukot ng sindikato.
Hindi ako kriminal.”
Napatigil ang isa sa mga pulis.
“Teka… ikaw ba ’yung sundalong hinahanap ng headquarters para i-debrief? Yung… nagligtas ng bata?!”
Tumango si Ramos.
Paglingon nila, may papalapit na dalawang opisyal na tumatakbo.
“BITAWIN YAN! SI RAMOS AY BAYANI!” sigaw ng isang commanding officer.
ANG PAGLILINAW NG LAHAT
Parang may humigop ng hangin mula sa buong paligid.
Natulala ang mga pulis.
Natulala ang mga tao.
Isa sa mga pulis ang halos mapaluhod sa hiya.
“Sir… patawad po. Wala kaming alam.”
Ngumiti lang si Sgt. Ramos kahit ramdam ang pagod sa mukha niya.
“Ginawa niyo lang ang trabaho niyo.”
Pero nang tingnan niya ang anak niya, hindi na niya napigilan ang pagbagsak ng luha.
“Anak… patawad kung matagal ako nawala.
Patawad kung napaiyak kita.”
Umiyak si Alina habang nakayakap sa ama niya.
“Tay… akala ko hindi ka na babalik.”
Hinaplos niya ang buhok ng anak.
“Kahit saan ako nagpunta… ikaw at ang mama mo ang lakas ko.
Kayo ang dahilan kung bakit ako lumaban.
At kayo rin ang dahilan kung bakit gusto kong umuwi.”
ANG PAGBABALIK NG AMA
Kinabukasan, front-page story ang nangyari:
“SUNDALONG BAYANI, NAGKAMALING INARESTO—PERO NAGBIGAY DANGAL PA RIN SA BAYAN.”
Inimbita si Sgt. Ramos sa kampo upang parangalan.
Kasama niya ang anak niyang si Alina, nakahawak sa kamay niya na parang ayaw nang bumitaw.
Nang tawagin siya sa entablado, sinabi niya:
“Ang tunay na lakas ng isang sundalo ay hindi lamang nasa armas, hindi sa tapang sa labanan.
Nasa PAMILYA.
Dahil walang bayani na lumalaban nang walang dahilan.”
At doon, umiiyak ang buong audience—pati mga pulis na nagkamali sa kanya.
PAGKATAPOS NG LAHAT
Umuwi silang magkakasama—si Samuel, si Alina, at si Liza.
Sa wakas, buo ulit ang pamilya.
Hindi niya alam kung gaano tatagal ang kapayapaan niyang iyon.
Pero ang sigurado siya:
Hindi niya hahayaang mawalay muli sa anak niya.
Dahil minsan nang muntik mawala ang lahat.
At ngayon, natutunan niyang ang pinakamahalagang laban…
ay ang laban para sa pamilya
