Ako si Mia Vergara, 32 taon, CEO ng isa sa pinakamalaking logistics company sa bansa—ang V-Rise Global. Lumago ang kompanya namin dahil sa sipag ng bawat empleyado, pero nitong mga huling buwan, napapansin kong bumababa ang performance, dumarami ang reklamo, at lumalalim ang agwat sa pagitan ng management at mga tauhan.
Isang araw, habang nakaupo ako sa opisina, sinabi ng tatay ko—ang dating CEO:
“Anak, bago mo solusyunan, kilalanin mo ulit ang kumpanya. Hindi bilang boss… kundi bilang empleyado.”
At doon nagsimulang umikot ang mundo ko.
ANG MISYON: MAGPANGGAP BILANG BAGUHAN
Kinabukasan, nagsuot ako ng simpleng blouse, slacks, at isang ID na may pangalang hindi sa akin:
“Ana Santos – New Staff, Documentation Department.”
Nanginginig ang puso ko habang pumapasok ako sa building na ako mismo ang may-ari, pero ngayong araw, isa lang akong ordinaryong empleyado na walang koneksyon, walang kapangyarihan.
Pagpasok ko sa department, sinalubong ako ng iba’t ibang reaksyon.
May mga ngumiti.
May mga hindi man lang tumingin.
May mga nagbulungan.
Pero isa ang agad kong napansin—si Lani, isang senior staff na halos lahat ay tinataguan.
“Baguhan ka?” malamig niyang tanong.
“Oo po, Ma’am,” sagot ko nang magalang.
Tinignan niya ako mula ulo hanggang paa. Umirap.
“Huwag kang ‘Ma’am-Ma’am.’ Huwag kang magpa-bebe dito. Marami kang gagawin. Kung mabagal ka, sorry ka na lang.”
At doon ko naramdaman—hindi problema ang trabaho… kundi ang kultura.
ANG UNTI-UNTING PAGTUKLAS NG KATOTOHANAN
Sa unang linggo ko pa lang, napansin ko agad ang mga nakatagong sakit sa samahan:
• May mga pinipiling empleyado.
• May favoritism.
• May mga sinisigawan kahit maliit lang ang mali.
• May mga nagtitiis ng overtime pero hindi nababayaran.
• At ang pinaka-masakit—may mga umiiyak sa banyo dahil sa pang-aapi.
Isang gabi, nadatnan kong nag-iisa si Jenny, isang single mother. Tahimik siyang umiiyak habang hawak ang payslip niya.
“Okay ka lang?” tanong ko.
Napatingin siya sa akin, nagulat na may lumapit.
“Nababawasan na naman ang sahod ko,” sabi niya. “Hindi ko alam bakit. Ayaw nila ipaliwanag. Kailangan ko ng pera panggatas ng anak ko…”
At doon, parang sumabog ang dibdib ko.
Hindi ko alam na ganito na pala ang nangyayari sa mismong kompanyang itinayo ng pamilya ko.
ANG KINATATAKUTAN KONG SANDALI
Isang araw, habang nag-aayos ako ng documents, dumating sa department si Miss Clarissa, ang HR Manager. Malakas ang boses, matapang, at halos lahat ay tumatayo tuwid kapag dumadaan siya.
“Ana Santos?” tawag niya sa akin.
Tumayo ako. “Opo?”
“Balita ko mabagal ka pa. Hindi ka priority dito. Kung gusto mong tumagal, ayusin mo trabaho mo. Hindi rito charity.”
Tahimik lang ako. Pero sa loob ko, nag-aalab ang galit.
Hindi dahil sa akin niya sinabi.
Kundi dahil ilang taon na pala itong ginagawa niya sa iba.
ANG PAGSABOG NG SITWASYON
Dumaan pa ang ilang linggo at lumala ang pang-aapi ni Lani at Miss Clarissa. Pero imbes na magalit, pinili kong obserbahan. Pinakinggan ko ang hinaing ng mga empleyado. Sinulat ko ang bawat reklamo, bawat pang-aapi, bawat kabutihang dapat palakasin.
Hanggang isang araw, dumating ang araw na hindi nila inaasahan.
Nagpatawag ang HR ng general meeting tungkol daw sa new company policy.
Kasama ako—bilang si “Ana.” Tahimik akong nakaupo, nakahalo sa ordinaryong empleyado.
Habang nagsasalita si Miss Clarissa, bigla siyang tinawag ng isang security personnel.
“Ma’am… kailangan po kayong pumunta sa lobby. May VIP arrival po.”
Nagtaka siya. “Wala naman akong alam na meeting—”
Pero sumunod siya.
At pagkatapos ng limang minuto…
Bumukas ang pinto ng meeting room.
Nakita nila ako.
Hindi bilang si Ana.
Kundi bilang Mia Vergara, CEO ng V-Rise Global.
Nakatayo ako sa harap nila, nakasuot ng eleganteng corporate suit. Ang mga mata ng lahat—mula kay Lani, kay Miss Clarissa, hanggang sa mga empleyadong tahimik na nagtiis ng sakit—ay nanlaki sa pagkabigla.
“A-Ano po…?” nauutal si Lani.
Hindi ako ngumiti.
Tahimik akong nagsalita:
“Ngayon ko kayo mas kilala.”
Tumulo ang luha ni Jenny sa likod ng room.
ANG PAGKILOS
Habang naglalakad ako sa harap nila, dere-derecho ang boses ko:
“Hindi ako nagalit dahil minamaliit niyo si Ana…”
Tumingin ako sa lahat.
“Nagagalit ako dahil minamaliit niyo ang mga empleyadong nagtataguyod ng kumpanyang ito.”
Tumingin ako kay Miss Clarissa nang diretso.
“HR ka. Dapat ikaw ang ina ng kumpanya. Pero takot ang pinalaganap mo.”
Bumaling ako kay Lani.
“Senior ka. Dapat ikaw ang gabay. Pero ikaw ang unang nambabagsak ng morale ng iba.”
Tahimik ang buong kwarto. Walang makatingin sa akin.
“Simula ngayon,” sabi ko, “may malaking pagbabago.”
At isa-isa kong inanunsyo:
• Tatanggalin ang abusadong manager.
• Ibabalik ang hindi nabayarang overtime.
• Magkakaroon ng anonymous reporting system.
• At pinakaimportante—lahat ay rerebyuhin kung paano sila umuugali, hindi lang kung gaano sila kagaling.
Pagkatapos kong magsalita, pumatak ang luha ni Jenny.
Lumapit ako sa mga empleyado at tumungo.
“Humihingi ako ng tawad… sa lahat ng naranasan ninyo.”
At doon, bumuhos ang mga palakpak.
Hindi dahil CEO ako.
Kundi dahil sa wakas—may nakarinig sa kanila.
EPILOGO
Mula noon, nagbago ang kultura ng kumpanya.
Naging malapit ako sa mga empleyado. Lagi akong bumababa sa departments. Hindi bilang boss, kundi bilang taong nakaranas ng naranasan nila.
At minsan, naririnig ko silang bulong-bulungan:
“Si Ma’am Mia… siya yung CEO na nagbalik para makita ang totoo.”
At para sa akin—iyon ang pinakamagandang titulo.
Hindi CEO.
Hindi boss.
Kundi pinuno na marunong makinig.
