Sa isang maliit na kantin sa tabi ng palengke, abala si Lani, ang pinakamasayahing crew sa lugar. Mabilis siyang kumilos, magaan ang kamay, at higit sa lahat—may pusong mahilig tumulong kahit hindi hinihingi.
Pero sa araw na iyon, may dumating na bisitang nagpatahimik ng buong kantin.
Isang matandang lalaki—payat, marumi ang damit, kupas ang pantalon, nakayuko habang hawak ang tiyan na tila hindi kumain nang ilang araw.
Pagpasok niya, may ilan agad na nagbulungan.
“Ay, Diyos ko, sino ’yan?”
“Naku, baka manggulo!”
“Bakit dito pa pumasok? Ang baho!”
Pero hindi iyon ang nakita ni Lani.
Ang nakita niya ay gutom.
Ang nakita niya ay pangungulila.
Ang nakita niya ay isang taong matagal nang hindi tinatratong tao.
Lumapit agad si Lani at magaan na ngumiti.
“Tay… may kailangan po ba kayo?”
Dahan-dahang tumingala ang matanda. Nakita niya ang kabaitan sa mata ng dalaga, at doon tila bumitaw ang lakas ng loob na matagal niyang kinikimkim.
“A… anak… baka puwedeng makahingi ng kaunting kanin… kahit sabaw lang… hindi ko po kayang bumili…”
Sa likod ni Lani, napasinghap ang mga kasamahang crew.
Pero hindi dahil sa awa—dahil sa takot, panghuhusga, o pagkadiri.
“Lani! ’Wag mo nang pansinin!” bulong ng isa.
“Baka mabaho ang mesa natin!”
“Baka wala siyang pambayad!”
Pero hindi natinag si Lani.
“Tay, umupo po muna kayo,” sabi niya, marahang inalalayan ang matanda papunta sa mesa.
At doon—doon nagsimulang mabago ang araw ng lahat.
Habang nakaupo ang matanda, nanginginig ang kamay sa lamig at gutom, nagmadali si Lani sa kusina. Kumuha siya ng pinaka-mainit at pinakamasarap na ulam sa araw na iyon: ginisang munggo, pritong isda, at isang tasa ng mainit na sabaw.
“Lani! Ano ba?! Hindi siya nagbayad!” bulalas ng kasamahan niya.
Ngumiti lang si Lani.
“Ibigay ko na lang. Ako na ang bahala.”
Hindi makapaniwala ang iba.
“Lani, sira ka ba?! Hindi charity ’to!”
Pero hindi niya sila pinakinggan.
Sa puso niya, may kung anong kirot na hindi niya maipaliwanag.
Paglabas niya sa customer area, dala ang mainit na pagkain, kumislap ang mata ng matanda.
Para bang hindi niya inakalang may maghahain pa sa kanya ng pagkaing ganito kasarap, ganito kainit, ganito… may paggalang.
“Tay,” sabi ni Lani habang inilalagay ang plato sa mesa, “kumain na po kayo. Libre po ito. Busogin n’yo po ang tiyan n’yo.”
Nanginig ang labi ng matanda.
Parang may gustong sabihin, pero hindi lumalabas.
“Salamat… anak…”
At doon, tumulo ang luha niya.
Tahimik.
Hindi dahil sa ulam—kundi dahil sa kabutihan.
Habang kumakain ang matanda, napatingin si Lani sa mukha niya.
May mga linyang hindi dulot ng edad—kundi ng paghihirap.
May mga mata na puno ng kwento, ngunit walang nakikinig.
Hanggang sa biglang nagsalita ulit ang matanda, mahinahon at mabigat.
“Alam mo, anak… dati akong may pamilya.”
Napatigil si Lani.
“May asawa ako at dalawang anak. May tindahang maliit… pero sapat. Masaya kami noon.”
Huminto siya sandali, humigop ng sabaw, saka nagpatuloy.
“Pero nang magkasakit ang asawa ko, kahit anong gawin ko, hindi ko siya mailigtas. Nalugmok kami sa utang. Nawala ang tindahan. Nagtampo sa akin ang mga anak ko dahil akala nila, hindi ko ginawa ang lahat.”
Bumagsak ang tingin ng matanda sa mesa.
“At simula noon… wala na akong tahanan.”
Napalunok si Lani. Ramdam niya ang bigat ng kwento.
“Tay… may pamilya pa po kayo. Sigurado akong mahal ka nila.”
Umiling ang matanda.
“Noong isang araw, nakita ko ’yung panganay ko sa kalsada… pero umiwas siya. Ayaw niya na sa ’kin.”
Napapikit si Lani.
May sariling sugat sa loob ng puso niya.
Naalala niya ang sariling ama—umalis noong bata pa siya at hindi na bumalik.
Pero kahit matagal na, umaasa pa rin siyang muli niya itong makikita.
Kaya siguro ganoon na lang ang lambing niya sa matandang nasa harap niya.
Para sa kanya, ito ang pagkakataong hindi niya nagawa sa sariling ama.
Nang matapos kumain ang matanda, tumayo siya nang dahan-dahan.
“Anak… paano ako makakabayad?”
Ngumiti si Lani.
“Tay, hindi lahat ng mabuting bagay may bayad. Minsan, sapat na po ’yung makita naming kumain kayo.”
Nangilid ang luha ng matanda.
Ngumiti siya—unang beses siguro sa matagal na panahon.
Habang naglalakad siya palabas ng kantin, may nangyari na hindi inaasahan.
May babaeng pumasok—halatang galing opisina, may dalang bag, mukhang balisa. At nang makita niya ang matanda…
“Papa…?”
Napahinto ang matanda.
Nanginig ang tuhod niya.
“Anna…?”
Parang huminto ang mundo.
Ang babaeng umiwas sa kanya noon…
Narito ngayon, tumatakbo papalapit at umiiyak.
“Papa… patawarin n’yo po ako… akala ko hindi n’yo kami mahal. Akala ko iniwan n’yo kami. Pero hinanap ko kayo… matagal.”
Nanginig ang boses ng matanda.
“A-anak… mahal na mahal ko kayo… hindi ko kayo iniwan… nahihiya lang akong bumalik na wala nang kaya…”
Niyakap siya ng babae—mahigpit, buong puso.
At sa likod nila, napaluha si Lani.
Hindi dahil sa lungkot—kundi dahil sa pag-asang minsang nawala… ngayon ay bumalik.
Habang mag-ama ay lumalabas na magkahawak-kamay, tumingin ang babae kay Lani.
“Salamat po. Kayo ang dahilan kung bakit ko ulit nakita ang Papa ko.”
Ngumiti si Lani.
“Hindi po. Siya ang dahilan kung bakit ako natutong umasa ulit.”
