Ang mansyon ng mga de la Vega ay isang kahariang unti-unti nang nawawalan ng reyna. Mula nang pumanaw si Don Alejandro, ang haligi ng pamilya, ang kanyang asawang si Donya Aurora ay tila isang kandilang dahan-dahang nauupos. Sa edad na pitumpu, ang kanyang dating matalas na mga mata ay napalitan ng isang permanenteng anino ng kalungkutan. Ang kanyang tatlong anak, abala sa kanilang sariling mararangyang buhay sa siyudad, ay ginawang isang obligasyon na lang ang pagbisita sa kanya. Ang kanilang mga tawag ay laging nagmamadali, ang kanilang mga “I love you” ay walang init.
Naramdaman ni Donya Aurora ang malamig na katotohanan: para sa kanyang mga anak, isa na lamang siyang matandang naghihintay ng kanyang katapusan, isang pangalan sa isang testamento na kanilang aabangan. Ang mga kasambahay, na matagal nang nagsisilbi sa kanya, ay nagsimula na ring magpakita ng kanilang tunay na kulay. Ang mga pagkaing dati’y masasarap ay naging matabang na. Ang mga bulungan sa kusina ay mas mahaba pa kaysa sa kanilang mga oras ng trabaho.
Pagod na sa mga kasinungalingan, nagdesisyon si Donya Aurora na magsagawa ng isang mapanganib na dula-dulaan. Sa tulong ng kanyang pinagkakatiwalaang doktor, nagpanggap siyang biglang nabulag dahil sa isang “stroke.”
“Makinig kayo,” sabi niya sa kanyang mga anak sa telepono, ang kanyang boses ay ginawa niyang mahina at marupok. “Kailangan ko ng isang bagong personal na alalay. Isang taong makakasama ko araw at gabi. At dahil hindi ko kayo maaasahan, ako na ang bahala.”
Ang kanyang plano ay simple: kukuha siya ng isang bagong kasambahay, isang taong hindi pa nababahiran ng mga ugali sa mansyon, at susubukan ang kanyang katapatan. Gusto niyang malaman kung mayroon pa bang natitirang kabutihan sa mundo.
Dito pumasok si Mia.
Si Mia ay isang dalagang galing sa isang malayong baryo, dalawampung taong gulang, at may mga matang sumasalamin sa isang simpleng puso. Namasukan siya para matustusan ang pag-aaral ng kanyang mga nakababatang kapatid. Ang kanyang unang pagtatrabaho sa isang mansyon, at ang pag-aalagaan sa isang bulag na matanda, ay isang malaking hamon para sa kanya.
“Magandang araw po, Señora Aurora,” sabi ni Mia sa kanilang unang pagkikita, ang kanyang boses ay puno ng paggalang.
“Hindi na maganda ang araw ko, iha. Paano ito magiging maganda kung ang nakikita ko lang ay kadiliman?” mapait na sagot ni Donya Aurora, habang nakaupo sa kanyang silya, suot ang isang pares ng malalaking itim na salamin.
Nagsimula ang pagsubok.
Sa unang linggo, “aksidenteng” inilagay ni Donya Aurora ang kanyang pitaka, na puno ng pera, sa ibabaw ng mesa sa sala. Mula sa kanyang kwarto, pinanood niya si Mia sa isang maliit na monitor na konektado sa isang nakatagong CCTV. Nakita niya kung paano nilinis ni Mia ang buong sala, pinunasan ang bawat muwebles, ngunit hindi man lang sinulyapan ang pitaka. Nang matapos, kinuha niya ito at maingat na inilagay sa tabi ng kama ng Donya.
Sa ikalawang linggo, habang nasa hardin sila, “nahulog” ni Donya Aurora ang kanyang mamahaling hikaw na diyamante sa damuhan.
“Nawawala ang hikaw ko, Mia! Hanapin mo! Napakamahal niyon!” sigaw ng matanda.
Maghapon na naghanap si Mia sa ilalim ng sikat ng araw. Nang sa wakas ay makita niya ito, tumakbo siya pabalik sa Donya, ang kanyang mukha ay puno ng galak. “Señora, nakita ko na po!”
Walang “salamat” na narinig si Mia. Isang simpleng tango lang. Ngunit sa likod ng salamin, nakita ng Donya ang kislap ng katapatan sa mga mata ng dalaga.
Higit sa katapatan sa pera, ang sinubukan ni Donya Aurora ay ang katapatan ng puso. Nagkunwari siyang mahirap pakisamahan. Nagrereklamo siya sa pagkain. Nagagalit sa maliliit na bagay. Ngunit si Mia ay hindi nagbago. Ang kanyang pasensya ay tila walang hangganan.
Inaalalayan niya ang Donya sa paglalakad, inilalarawan ang kulay ng mga bulaklak na para bang siya ang mga mata nito. Binabasahan niya ito ng mga kwento, at ang kanyang boses ay nagbibigay-buhay sa bawat karakter. At sa gabi, kapag akala ng Donya ay tulog na siya, naririnig niya ang mahinang pag-awit ni Mia mula sa kusina—isang lumang kundiman, ang paboritong kanta ng kanyang yumaong asawa.
Isang gabi, dumalaw ang panganay na anak ni Donya Aurora, si Ricardo, kasama ang asawa nito.
“Mama, kumusta na po kayo?” tanong ni Ricardo, ang kanyang boses ay halatang pilit. “Naisip po namin, baka mas maganda kung ibebenta na lang natin itong bahay. Malaki masyado para sa inyo. Sa isang condo, mas madali kayong mababantayan.”
“At mas madali ninyong makukuha ang inyong mana,” bulong ni Donya Aurora sa kanyang sarili.
“Ricardo, ayoko,” matigas na sagot ng matanda. “Ito ang tahanan ko.”
Nang umalis na ang mag-asawa, narinig ni Donya Aurora ang pag-uusap nila sa labas.
“Nakakainis si Mama! Ang tigas ng ulo!” sabi ng asawa ni Ricardo. “Paano na ang pinaplano nating business loan? Kailangan natin ang pera mula sa bahay na ito!”
Nang gabing iyon, naramdaman ni Donya Aurora ang pinakamatinding kalungkutan. Ngunit nang pumasok si Mia sa kanyang kwarto para tulungan siyang matulog, may dala itong isang tasa ng mainit na tsokolate.
“Señora, narinig ko po kayong malungkot. Ginawan ko po kayo nito. Ito po ang laging ginagawa ng nanay ko kapag malungkot ako.”
Habang iniinom ng Donya ang tsokolate, isang bagay ang kanyang napansin. Ang tasa. Ito ay isang luma at simpleng tasa na may maliit na basag sa gilid—ang paboritong tasa ng kanyang yumaong anak.
Ang kanyang bunso, si Aurora Jr., o “Rory” sa kanila. Namatay si Rory sa isang car accident labinlimang taon na ang nakalipas, sa edad na labing-anim. Ang kanyang pagkamatay ang naging simula ng paglamig ng kanilang pamilya.
“Saan mo nakuha ang tasang ito, Mia?” tanong ni Donya Aurora, ang kanyang puso ay biglang kumabog.
“Ay, pasensya na po, Señora. Nakita ko po ito sa lumang cabinet sa kusina. Paborito ko po kasi ang kulay asul.”
Ang tasang iyon ay itinago ni Donya Aurora dahil nagpapaalala ito sa kanya ng matinding sakit. Paanong nahanap ito ni Mia? Isang nagkataon lang ba?
Ang huling pagsubok ay dumating isang linggo pagkatapos. Nagkasakit si Donya Aurora. Isang matinding trangkaso na nagpalumpo sa kanya sa kama. Ang kanyang mga anak, nang malaman ito, ay nagpadala lang ng mga bulaklak at nag-text ng “Get well soon.”
Ngunit si Mia ay hindi umalis sa kanyang tabi. Dalawang araw at dalawang gabi, binantayan siya ni Mia. Pinupunasan ang kanyang noo, pinapakain, at kinukwentuhan para hindi siya mainip.
Sa ikatlong gabi, sa gitna ng kanyang mataas na lagnat, hinawakan ni Donya Aurora ang kamay ni Mia.
“Mia,” sabi niya, ang kanyang boses ay paos. “Sa ilalim ng aking unan, may isang susi. Ito ang susi ng aking safety deposit box. Kung may mangyari sa akin… gusto kong ikaw ang kumuha ng laman nito. Lahat ng naroon… ay para sa iyo. Itakas mo. Magsimula ka ng bagong buhay. Huwag mong hayaang makuha ng aking mga sakim na anak.”
Ito ang ultimong bitag. Isang pagsubok sa kasakiman.
Umiyak si Mia. “Señora, huwag po kayong magsalita ng ganyan. Gagaling po kayo. Hindi ko po kailangan ng pera ninyo. Ang kailangan ko po ay kayo.”
Ipinilit ng Donya. At sa wakas, kinuha ni Mia ang susi.
Kinabukasan, gumaling ang lagnat ni Donya Aurora. Ngunit si Mia ay wala sa kanyang tabi. Sa isang sandali, nakaramdam ng panlulumo ang Donya. Nagtagumpay ba ang kasakiman? Kinuha ba ni Mia ang susi at umalis na?
Ngunit maya-maya, bumukas ang pinto. Pumasok si Mia, may dalang isang tray ng almusal. At sa kanyang leeg…
Nanlaki ang mga mata ni Donya Aurora. Sa leeg ni Mia ay nakasabit ang isang pamilyar na kwintas. Isang kwintas na may pendant na kalahating buwan, na may maliit na bituin sa gitna.
Ang kwintas na iyon…
“Saan mo nakuha ‘yan?” tanong ng Donya, ang kanyang boses ay nanginginig.
“Ah, ito po ba?” sabi ni Mia, habang hinahawakan ang kwintas. “Regalo po ito sa akin ng aking ina bago siya namatay. Ang sabi po niya, ito raw po ay galing sa tunay kong ina.”
“Ang iyong ina… hindi mo siya tunay na ina?”
Umiling si Mia. “Ampon lang po ako, Señora. Ang sabi po ng nanay na nag-alaga sa akin, natagpuan daw po niya ako sa pintuan ng simbahan, bagong silang, nakabalot sa isang kumot na may burdang ‘de la Vega’, at suot-suot ko po ang kwintas na ito.”
Si Donya Aurora ay hindi na makahinga. Dahan-dahan siyang bumangon at lumakad patungo sa kanyang tokador. Mula sa isang kahon ng alahas, kinuha niya ang isang kapares na kwintas—isang pendant na kalahating araw.
Inilapit niya ito sa kwintas ni Mia. At ang dalawang piraso, ang araw at ang buwan, ay perpektong nagkabit, bumubuo ng isang kumpletong eclipse.
Ang kwintas na iyon ay ipinagawa niya at ng kanyang asawa para sa kanilang bunsong anak, si Rory. Ang kalahati ay para kay Rory, ang kalahati ay para sa sanggol na dinadala niya sa kanyang sinapupunan noon… isang sanggol na sinabi ng mga doktor na namatay kasama niya sa aksidente.
“Rory…” bulong ng matanda. “Ang nanay mo… buntis siya noon.”
Isang katotohanan ang sumabog sa harap nilang dalawa. Si Mia ay hindi isang ordinaryong kasambahay. Siya ang anak ni Rory. Siya ang kanyang apo. Ang dugo ng mga de la Vega.
Ang katulong na nag-alaga kay Rory noon, sa takot sa galit ni Don Alejandro sa pagiging dalagang-ina ng kanyang anak, ay itinago ang katotohanang buhay ang sanggol. Ipinamigay niya ito, sa pag-aakalang iyon ang pinakamabuti.
Niyakap ni Donya Aurora ang kanyang matagal nang nawawalang apo. Ang kanyang mga luha ay hindi na ng kalungkutan, kundi ng isang galak na hindi niya naramdaman sa loob ng labinlimang taon.
Ang pagpapanggap niyang pagkabulag ay nagbigay sa kanya ng isang mas malinaw na pananaw. Nakita niya ang kasakiman ng kanyang mga anak, ngunit mas mahalaga, ibinalik nito sa kanya ang isang kayamanang hindi kayang tumbasan ng anumang pera.
Nang malaman ng kanyang mga anak ang katotohanan, sila ay napahiya. Huli na para sa kanilang pagsisisi.
Si Donya Aurora, kasama si Mia, ay nagsimula ng isang bagong buhay. Itinayo nila ang “Rory’s Haven,” isang foundation para sa mga batang ulila at mga batang ina. Ang mansyon na dating puno ng lungkot ay napuno ng tawanan at pag-asa.
Natagpuan ni Donya Aurora ang kanyang mga mata, hindi sa paggaling ng kanyang “pagkabulag,” kundi sa mukha ng kanyang apo. At si Mia, ang dalagang nagmula sa wala, ay natagpuan hindi lang ang isang lola, kundi ang isang pamilya, isang pagkakakilanlan, at isang tahanan. Sa huli, ang mga matang hindi nagsisinungaling ay hindi ang mga matang nakakakita, kundi ang isang pusong nakakaramdam ng tunay na pagmamahal.