“Kuya, babalikan kita. Pangako.”
Iyon ang huling sinabi ni Andrea, pitong taong gulang pa lang noon, bago sila sapilitang inalis ng kanilang tatay sa baryo—at iniwan si Marco sa kanilang lola.
Lumipas ang dalawampu’t isang taon, si Marco, isang simpleng bangkero na lumaki sa Ilog Marulas, ay nanatiling bitbit ang alaala ng kapatid na naglaho. Ang bawat hampas ng sagwan sa tubig ay parang pagbilang ng mga araw na hindi sila magkasama.
Samantala, sa Maynila, lumaking may takot at sakit sa puso si Andrea, dahil sa mahigpit, mapanakit, at lasinggerong ama. Hindi niya nakalimutan ang batang kapatid na umiiyak sa pampang habang papalayo ang bangkang sinakyan nila noon.
Ngunit paano ka babalik sa isang taong hindi mo alam kung kaya ka pa bang patawarin?
Nagkasakit nang malubha si Andrea. Habang nakahiga sa ospital, pinilit niyang hanapin ang kapatid. Sa tulong ng kaibigan at teknolohiya, natunton nila si Marco sa maliit na baryo.
May kaba sa dibdib niya habang binabaybay ang tulay na nagdurugtong sa magkabilang pampang ng ilog. Dala niya ang sulat ng kanilang yumaong ina—sulat na magpapaliwanag sa lahat ng sakit na hindi niya maintindihan noon.
Si Marco naman, araw-araw ay nakatingin sa tulay. “Babalikan mo pa ba ako?” tanong niya sa hangin, na parang kausap ang multo ng kahapon.
Isang hapon, habang sumasagwan siya, napansin niyang may babaeng nakatingin sa ilog, tila nag-aalinlangan.
“Marco?” mahina ngunit nanginginig na tanong ng babae.
Natigilan siya. Matagal niyang pinagmasdan ang mukha.
Umiikot ang mundo.
Ang batang kapatid na iniwan adyan ngayon sa harap niya… lumuluha.
“Ako ‘to… si Andrea,” halos pabulong niyang sabi.
Hindi makapagsalita si Marco. Ang mga tanong na ilang taon niyang kinimkim—bakit siya iniwan? Bakit walang sumulat? Bakit sa lahat ng pangakong narinig niya, iyon ang hindi natupad?
“Ayaw ko kitang iwan noon…” humagulgol si Andrea. “Pero si Papa… kinuha niya ako. Hindi ko alam paano babalik. Ito—” Inabot niya ang luma at may bahid luha na sulat.
Isang liham mula sa kanilang ina:
“Marco at Andrea, patawad kung hindi ko kayo napagtagpo. Pinilit kong hanapin si Andrea, pero naubos ang lakas ko. Mahal na mahal ko kayong dalawa. Sana, isang araw, tumawid kayo sa tulay at magkita sa gitna.”
Napaiyak si Marco habang binabasa ito.
Ngayon alam na niya.
Hindi siya iniwan—kundi siya ay ipinaglaban, ngunit natalo ng tadhana.
Niyakap niya ang kapatid nang mahigpit, parang binubuo ng yakap na iyon ang mga taon ng kawalan. Naroon pa rin ang sakit, oo… pero mas malakas ang pagmamahal.
Dinala ni Marco si Andrea sa bahay nila—kanilang bahay. Pinakilala niya ito sa mga kapitbahay na nagbulong noon: “Iniwan kasi ‘yan ng pamilya niya.” Ngayon, taas-noo niyang sinabing:
“Magkapatid kami. At kahit anong mangyari, hindi na kami magkakahiwalay.”
Unti-unti nilang pinagdugtong ang buhay nilang magkaiba ang naging landas, pero iisa ang pinanggalingan. Si Andrea ay natutong ngumiti ulit. Si Marco ay natutong umasa muli.
At tuwing dapithapon, magkasama silang tumatawid sa tulay—hindi para tumakas, kundi para alalahanin na may pag-ibig na kayang bumuo ng buhay na minsang wasak.
“Ang pamilyang tunay na nagmamahal, kahit gaano man kalayo at katagal, laging natatagpuan ang daan pabalik sa isa’t isa.”
Kung ikaw si Marco, kakayanin mo bang patawarin ang isang kapatid na iniwan ka—kahit hindi niya ginusto?
