AKALA KO DATI, HINDI NA AKO MAKAKAALIS SA AMING MUNTING TINDAHAN.
Araw-araw kong pinapanood si Nanay habang nag-aayos ng mga panindang tsitsirya, softdrinks, at load sa lumang kahon ng biskwit. Si Tatay naman, nagmamaneho ng tricycle mula umaga hanggang gabi, kahit minsan halos wala nang laman ang tangke ng gasolina.
Hindi ko na mabilang kung ilang beses kong narinig sa kapitbahay, “Ay, anak lang ‘yan ng tindera, hanggang tindahan lang din ‘yan.”
Masakit, oo. Pero hindi ko na lang pinapansin. Kasi kung pinapansin ko ‘yon, baka mawalan ako ng gana mangarap.
Lumaki ako sa hirap. ‘Yung tipong kailangan mong magtiis ng kanin at toyo tuwing gabi. ‘Yung tuwing enrollment, nagdadasal ka na lang na sana may magamit pang lumang notebook at lapis. Pero kahit ganun, never kaming pinabayaan ni Nanay at Tatay. Lagi nilang sinasabi,
“Anak, hindi namin kayang ibigay lahat, pero kaya naming sabayan ka hanggang makamit mo ang pangarap mo.”
High school ako noon nang maramdaman ko talaga kung gaano kahirap ang buhay.
Habang ‘yung mga kaklase ko may bagong sapatos, ako—punit na sapatos na tinahi ni Nanay gamit ang sinulid.
Habang sila may baon na burger o hotdog, ako—tinapay at kape lang.
Pero kahit ganun, lagi kong sinasabi sa sarili ko: “Hindi naman masama ang mahirap, basta hindi ka tumitigil sa pangarap.”
Nang dumating ang senior year, doon ko unang naramdaman ‘yung tuksuhan ng mga tao.
“Uy, mag-e-engineer daw ‘yan, eh ‘di ba benta-benta lang sa sari-sari store nanay niya?”
Tumatawa sila, pero ako—huminga lang nang malalim.
Kasi sabi ko sa sarili ko, “Sige, pagtatawanan niyo ako ngayon. Pero darating ang araw, ako rin ang tatawan nang mas malakas.”
Nung nag-college ako, halos hindi ko alam kung saan kukuha ng pang-tuition.
Si Tatay nagkakasakit na dahil sa pagod sa pagta-tricycle. Si Nanay, halos di na matulog sa pagbabantay ng tindahan.
May mga araw na gusto ko nang sumuko. Gusto kong tumigil at magtrabaho na lang. Pero tuwing nakikita ko si Nanay na pinipilit ngumiti habang binibilang ang barya para sa pamasahe ko, naiiyak ako.
“Anak, huwag kang hihinto. Kahit bariya lang ‘to, pangarap mo ‘yan.”
Kaya tuloy-tuloy ako. Kahit minsan wala akong makain, naglalakad ako papuntang eskwela. Kahit pawis at pagod, ipinaglalaban ko.
Hanggang sa dumating ang panahong halos gusto ko nang sumuko—nang sabay-sabay kaming nagka-problema.
Si Tatay na-ospital, si Nanay nagkasakit sa stress, at ako—bumagsak sa isa sa major subjects ko.
Doon ko talaga naramdaman na parang gumuho ang mundo.
Tinignan ko lang ang langit at sinabi ko, “Panginoon, bakit ganito? Ginagawa ko naman ang lahat.”
Pero minsan, ‘yung pinakamadilim na yugto, doon mo rin makikita ang pinakamalinaw na liwanag.
Isang gabi, habang nagbabantay ako kay Tatay sa ospital, nagising siya at hinawakan ang kamay ko. Mahina pero malinaw ang boses niya:
“Anak, hindi ko alam kung hanggang kailan pa ako makakasama, pero gusto kong marinig na ipapangako mong tatapusin mo ang pag-aaral mo.”
Doon ako tuluyang napaiyak.
Sabi ko, “Tay, pangako… kahit anong mangyari, tatapusin ko ‘to. Para sa inyo ni Nanay.”
Pag-uwi ko, binuhos ko lahat sa pag-aaral.
Nag-working student ako sa umaga, nagde-deliver ng kape sa canteen, nagti-tutor ng mga batang mayayaman sa gabi.
Wala akong tulog, pero puno ako ng pangarap.
Hindi ko ininda ang pagod, kasi bawat barya, bawat pawis—may mukha ni Nanay at Tatay sa isip ko.
Hanggang sa isang araw, habang nag-aayos ako ng kape sa canteen, lumapit ‘yung isa sa mga professor ko.
“Ikaw ba ‘yung si Carlo? Gusto mo bang mag-apply sa scholarship ng engineering board? Nakita ko kasi ‘yung sipag mo.”
Hindi ko alam kung iiyak ako o tatawa.
Kasi parang tinutulungan talaga ako ng langit.
Dahil sa sipag, dasal, at tiwala—nakuha ko ang scholarship.
Tatlong taon ang lumipas.
Nakatapos ako.
Hindi ko makakalimutan ‘yung araw na ‘yun. Naka-toga ako, si Nanay nakaputing bestida, si Tatay may suot na lumang polo na siya mismo ang nagplantsa.
Habang umaakyat ako sa entablado, narinig ko si Nanay na sumigaw, “Anak ko ‘yan!”
At doon, napaluha ako.
Hindi dahil sa diploma, kundi dahil sa sakripisyo.
Ngayon, isa na akong Licensed Civil Engineer.
At ‘yung dating tindahan ni Nanay?
Ginawa ko nang maliit na café—“Tindahan Café ni Nanay at Tatay.”
Doon ako unang natutong magbilang, doon din ako unang natutong mangarap.
Madalas kong sinasabi sa mga estudyante kong nakikilala ngayon:
“Hindi mo kailangang mayaman para magtagumpay. Kailangan mo lang ng pusong marunong magtiis, at pamilyang marunong maniwala.”
At tuwing may batang bumibili sa café, lagi kong sinasabi:
“Mag-aral kang mabuti, ha? Baka ikaw na ang susunod na engineer dito.”
Kasi kung nagawa ko, kaya mo rin.
“Hindi mo kontrolado kung saan ka ipinanganak, pero kontrolado mo kung saan ka patutungo. Kahit gaano kahirap, basta’t may pagmamahal at pananalig, may pag-asa.”
EMOTIONAL QUESTION FOR ENGAGEMENT:
👉 Ikaw, anong pangarap mo ang gusto mong ipaglaban para sa pamilya mo? Ikwento mo naman sa comments, baka inspirasyon din ‘yan sa iba. ❤️
