“ANG KASAMBAHAY NA HINDI TUNAY — ISANG ATE NA HANDANG ISUKO ANG LAHAT PARA MAKAMTAN ANG HUSTISYA.”
Sa malamig na bayan ng Tagaytay, sa loob ng isang marangyang mansyon ng mga Santiago, dumating ang isang bagong kasambahay — tahimik, magalang, at tila may tinatagong lungkot sa mga mata.
Ang pangalan niya ay Clara, 29 anyos.
Pero ang hindi alam ng lahat: hindi siya totoong kasambahay.
Dala niya ang isang lumang litrato ng dalagang may ngiti sa labi — si Liza, ang bunsong kapatid ni Clara, na namatay sa loob ng bahay na iyon tatlong buwan na ang nakalipas.
Ayon sa pulisya, “aksidente” raw. Nadulas sa hagdan.
Pero para kay Clara, hindi iyon totoo.
Kilala niya ang kapatid niya — maingat, takot sa taas, at walang dahilan para mapunta sa hagdan sa kalagitnaan ng gabi.
Kaya’t nagpasya siya: papasok siya sa bahay na iyon.
Hindi bilang kapatid ng biktima — kundi bilang kasambahay.
Pagdating niya sa mansyon, sinalubong siya ng mayamang mag-asawa — si Don Arturo Santiago at si Senyorita Beatrice, isang babaeng elegante pero malamig ang tingin.
“May experience ka ba sa paglilinis?” tanong ni Beatrice.
“Opo, Ma’am,” sagot ni Clara, pilit ang ngiti.
“Mahigpit ako. Hindi ko gusto ang chismosa.”
“Hindi po ako gano’n, Ma’am.”
Ngumiti si Beatrice, ngunit ramdam ni Clara ang tila pagsusuri sa likod ng kanyang mga mata.
Sa unang linggo, tahimik si Clara.
Nilinis niya ang mga silid, pinlantsa ang mga damit, at tuwing gabi, palihim siyang nag-iikot.
Isang gabi, pumasok siya sa silid ni Liza — ngayon ay naka-lock na at tinatakan ng “Private.”
Ginamit niya ang susi na lihim niyang ginawa gamit ang wax mold.
Pagbukas ng pinto, sumalubong sa kanya ang amoy ng pabango ng kapatid — at mga litrato nilang dalawa sa pader.
Nanginig ang kamay ni Clara nang mapansin niya ang isang papel sa ilalim ng kama: isang liham, may mantsa ng dugo.
“Ate, may natuklasan ako tungkol sa kanila. Kung sakaling may mangyari sa akin, huwag kang maniniwala sa kahit sino.”
Napahawak si Clara sa dibdib, tumulo ang luha.
“Liza… ano bang nakita mo?”
Kinabukasan, habang nagwawalis siya sa may garahe, lumapit ang isa pang kasambahay — si Nelia, matagal nang naninilbihan sa pamilya.
“Baguhan ka, ‘no?” tanong nito. “Ingat ka. Madalas nagkakasakit ang mga kasambahay dito. May kakaiba sa bahay na ‘to.”
Nagkunwari si Clara na nagtataka. “Bakit po?”
“May mga bagay na hindi dapat tinatanong,” sagot ni Nelia, sabay iwas ng tingin.
Lumipas ang mga araw, nagsimula nang mapansin ni Don Arturo ang kakaibang kilos ni Clara.
Isang gabi, nadatnan niya itong naglalakad malapit sa study room.
“Anong ginagawa mo rito?” tanong niya nang mariin.
“Pasensya na po, Sir. Nagwawalis lang.”
Ngunit nakita ni Arturo ang kaba sa mga mata niya.
Pag-alis nito, tumakbo si Clara sa loob ng study room — doon niya nakita ang mga dokumentong pinirmahan ni Liza bago siya namatay.
Isa rito ang transfer of shares ng kompanyang pag-aari ng pamilya.
Liza pala ang nagmamay-ari ng malaking bahagi, at bago siya mamatay, lumipat ang lahat sa pangalan ni Beatrice.
Nanginginig na binasa ni Clara ang petsa.
— Ang araw bago mamatay si Liza.
Kinabukasan, kinausap niya si Nelia.
“Manang… kung sakaling may mangyari sa akin, sabihin mo sa pulis. Nasa ilalim ng kama ko ang ebidensya.”
“Naku, ano ba ‘tong pinapasok mo, hija?”
“Ang katotohanan, Manang.”
Ilang araw ang lumipas, habang naglilinis si Clara sa kusina, biglang lumapit si Beatrice.
“Clara,” malamig ang boses nito, “alam kong hindi mo tunay na pangalan.”
Napaatras siya.
“A-anong ibig niyo pong sabihin, Ma’am?”
“Nakilala kita sa litrato ng kapatid mo. Akala mo hindi ko alam? Isa kang Clara Dela Vega. At oo, alam kong ate ka ni Liza.”
Napatigil siya. Ang mundo niya’y parang gumuho.
Ngunit bago pa siya makapagsalita, tinapat ni Beatrice ang kamay sa kanya.
“Hindi ako ang may kasalanan sa pagkamatay ng kapatid mo.”
“Edi sino?”
“Ang asawa kong si Arturo. Nahuli siya ni Liza sa katiwalian. Akala niya, kaya niyang patahimikin ang lahat. Pero hindi ko siya mapapatawad.”
Tumulo ang luha ni Clara, halong galit at gulat.
Sa likod ng pinto, lumabas si Arturo — hawak ang baril.
“Bea! Bakit mo siya pinapasok sa bahay natin?”
“Dahil gusto kong tapusin ‘to,” sigaw ni Beatrice.
Nagkagulo sila, at bago pa man makaputok si Arturo, sinunggaban ni Clara ang baril.
Pumalag si Arturo, ngunit biglang may pumutok — si Beatrice, gamit ang sariling baril, bumaril sa asawa.
Lumipas ang ilang araw, naaresto si Beatrice.
Sa imbestigasyon, inamin niyang itinago niya ang katotohanan para protektahan ang reputasyon ng pamilya.
Bago siya dinala ng mga pulis, lumapit siya kay Clara.
“Pasensya na. Hindi ko pinigilan agad. Pero salamat — nabigyan mo ng boses ang kapatid mo.”
Lumuhod si Clara sa puntod ni Liza, hawak ang litrato nilang dalawa.
“Natupad ko na, bunso. Nakuha mo na ang hustisya mo.”
At sa hangin ng Tagaytay, naramdaman niya ang malamig na simoy — tila yakap ng kapatid na matagal nang nawala.
