“Hindi po ako magpapatalo sa kahirapan.”
Iyan ang pangakong binitawan ni Maricar, labing-anim na taong gulang at lumaki sa tabi ng tambakan ng basura sa Payatas. Ang nanay niyang si Aling Petra, pabalik-balik sa ospital dahil sa hika. Ang tatay naman, wala na silang balita.
Araw-araw, gigising si Maricar bago ang haring araw, may lumang sako sa balikat, masugid na naghahanap ng plastik, bote, at kung anumang pwedeng ipagbili. Sa bawat hakbang niya sa tambakan, sumisigaw ang puso niya: “Babalik ako dito, pero hindi bilang dukha.”
“Ma, pasensya na po kung maliit lang kita. Pero pangako, aahon tayo…”
May lungkot sa boses ni Maricar habang inuubo ang nanay niya.
Sa gabi, sa ilalim ng manipis na kandila, sinisinop niya ang mga librong pinulot sa basura. Luma, may punit, may mantsa—ngunit para kay Maricar, iyon ang kayamanang wala sa bulsa pero meron sa isip.
Isang araw, nakuha niyang scholarship post sa barangay board:
“Para sa mga mag-aaral na may pangarap.”
Kinabahan siya. “Ma… susubukan ko.”
Ngumiti ang nanay niya kahit hirap huminga—
“Anak, ikaw ang lakas ko.”
Ngunit hindi lahat masaya para sa kanya.
“Ambisyosa! Taga-bundok ng basura pero makikipagsabayan? Hindi ka tatagal!” panlilibak ng ilang kaklase.
May gabing umuwi siyang luhaan.
“Mahirap po, Ma… parang wala silang nakikitang halaga sa’kin.”
Hinawakan siya ni Aling Petra, malamig ang palad pero mainit ang pagmamahal:
“Kapag sinabi nilang hindi mo kaya, ipakita mong kaya mo. At higit pa.”
Isang hapon habang papauwi si Maricar mula sa eskwelahan, bigla na lang nanghina ang nanay niya. Naitakbo nila sa ospital—pero kailangan ng malaking halaga para sa gamot. Halagang lampas sa kaya nila.
Dito niya naramdaman ang pinakamabigat na pasya:
Mag-aaral ba siya? O magtatrabaho na lang?
Sa isang sulok ng ospital, humihinga nang mabilis ang ina.
“Anak… huwag mong bitawan ang pangarap mo. Kung kailangan kong lumaban para makita kitang magtapos—lalaban ako. Pero mangako ka… tatapusin mo ang nasimulan mo.”
Doon tuluyang umapaw ang luha ni Maricar.
“Pangako ma… aakyat ako sa taluktok para sa atin.”
Nagpatuloy siya sa pag-aaral habang lumalaban ang ina sa karamdaman. Nagbenta siya ng kakanin tuwing umaga, naglilinis ng kapitbahay sa hapon, at nag-aaral hanggang hatinggabi.
Hanggang dumating ang araw na tinawag ang kanyang pangalan sa entablado:
“Cum Laude — Maricar Dela Peña!”
Sa gitna ng palakpakan, hawak niya ang medalya… pero walang kamay ng ina na tatanggap nito kasama niya. Nalaman niyang sa mismong araw ng kanyang pagtatapos… pumanaw si Aling Petra.
Nalaglag ang medalya sa sahig habang siya’y humahagulgol.
“Ma… umabot na ako. Pero bakit ngayon ka umalis?”
Lumipas ang taon, tinupad niya ang pangako.
Naging civil engineer si Maricar at tumulong magtayo ng bagong bahay-pag-asa sa Payatas—isang community project para sa mga batang katulad niyang nangarap kahit nasa tambakan.
Habang tinitingnan ang bagong paaralan na kanyang dinisenyo, ngumiti siya pataas sa langit:
“Ma, nakabalik ako… pero hindi na bilang talunan.”
May batang lumapit sa kanya:
“Ate, balang araw magiging engineer din ako!”
Hinaplos niya ang buhok ng bata.
“At susuportahan kita. Walang batang dapat husgahan dahil lang sa pinanggalingan.”
Maricar—mula sa bundok ng basura… ngayon ay ilaw ng kanyang bayan.
“Hindi mo kontrolado kung saan ka isinilang, pero ikaw ang magpapasya kung hanggang saan ka aabot.”
👉 Kung ikaw si Maricar, ipagpapatuloy mo ba ang pag-akyat kahit pa minsan ang tanging kasama mo ay sakit, luha, at pangako?
