Sa isang barung-barong sa gilid ng riles, nakatira si Mang Lando, isang construction worker na araw-araw sinasalo ng kanyang mga kamay ang bigat ng mundo. Ang pawis niya ang nagiging pantustos sa pag-aaral ng nag-iisang anak na si Miko, isang 17-anyos na senior high school student na nangangarap maging inhinyero—para maahon sila sa kahirapan.
Gabi-gabi, uuwi si Mang Lando bitbit ang mabahong uniporme, tila basang papel na nilamon ng araw. Ngunit sa bawat pagod niyang yapak, laging bumubungad si Miko na may ngiti at mainit na pagkain—kahit minsan asin at kanin lang.
“Pa, konting tiis na lang. Makakatapos din ako,” wika ni Miko, sabay hawak sa magaspang na kamay ng ama.
Ngumiti si Mang Lando. “Para sa’yo lahat, Anak. Kahit pamatay pagod… lalaban ako.”
Habang lumalapit ang graduation ni Miko, mas bumibigat ang pangangailangan. Projects, field trip fees, uniporme—puro gastos. Si Mang Lando? Nadagdagan ang shift. Pinili ang pinaka-dangerous na site kapalit ng mas malaking bayad.
Isang gabi, umuwing pilay si Mang Lando.
“Pa! Ano ’yan? Bakit sugatan ka?”
“Madulas lang sa scaffolding. Okay lang ’to,” pilit na ngiti niya. Pero sa likod nito, naroon ang kaba—ang dugong pilit niyang tinatago sa damit.
Sa eskwela, unti-unting napapansin si Miko—madalas absent, laging puyat, naglalako ng kwek-kwek tuwing hapon para makatulong sa ama.
Isang araw, nahuli siyang umiiyak ng adviser.
“Miko, bakit mo tinatago lahat sa’yo? Bakit hindi mo kami hayaan tumulong?”
Tumango lang si Miko habang pinupunasan ang luha.
“Ma’am… ayokong masayang ang sakripisyo ni Papa.”
Hanggang isang araw…
Habang nasa trabaho, bumigay ang bakal na inaayos ni Mang Lando. Bagsak siya sa sahig ng gusaling itinatayo.
Napabalita ang aksidente. Nagtatakbo si Miko sa ospital, nanginginig ang kamay.
Pagdating niya, nakita ang amang naka-cast, nakahiga, maputla ngunit pilit pa ring nakangiti.
“Anak… pasensya ka na. Hindi ko na kayang bumalik sa trabaho,” mahina niyang sabi.
Para kay Miko, parang gumuho ang mundo.
Paano ang pangarap? Paano sila mabubuhay?
Habang umiiyak siya sa tabi ng kama, biglang pumasok ang mga kasamahan ng ama—bitbit ang sobre.
“Para kay Lando ’to. Utang namin sa kanya—mandirigmang hindi sumusuko,” sabi ng isa.
Lumapit ang engineer ng site at hinawakan ang balikat ni Miko.
“Narinig ko ang kwento mo. Nakita ko ang sipag at talino mo kahit estudyante pa lang. Kapag nakapagtapos ka, may trabaho kang naghihintay dito. Pangako ’yan.”
Parang may apoy na muling nag-alab sa loob ni Miko.
Lumipas ang buwan, gumaling si Mang Lando kahit mabagal ang paggalaw. Si Miko naman, mas lalong nagsumikap. Nagtrabaho bilang working student—nag-deliver ng pagkain tuwing weekend, tutor sa gabi, at estudyante sa umaga.
Dumating ang araw ng graduation.
Habang tinatawag ang “Best in Engineering Drafting – Michael Lando Santos”, napaluha si Mang Lando, naka-wheelchair man.
Pag-akyat ni Miko sa entablado, hinanap niya ang ama at itinaas ang medalya.
“Sa mandirigmang nagbuwis ng katawan at pangarap—para sa’yo ’to, Pa!”
Napatulo ang luha ni Mang Lando.
“Anak… salamat at hindi mo ako binitawan.”
Sa huli, natanggap ni Miko ang scholarship at part-time offer ng kumpanya. Hindi man madali, unti-unti nilang binago ang buhay nila—magkasama, mag-ama, magkaalalay sa laban ng mundo.
“Ang tunay na lakas ng isang pamilya ay hindi nasa pera, kundi sa sakripisyong handa nilang gawin para sa isa’t isa.”
Ikaw, hanggang saan mo kayang lumaban para sa pangarap ng taong mahal mo?
