“Huwag kang mag-alala, apo. Kahit gutom ako, basta ikaw busog, masaya na si Lola.”
‘Yan ang laging bukambibig ni Lola Pilar, isang 62-anyos na tindera ng gulay sa palengke. Nang iwan si Miguel ng kaniyang mga magulang dahil sa kahirapan, si Lola ang nag-aruga. Kaya mula pagkabata, alam ni Miguel na utang niya kay Lola ang bawat kapirasong pangarap na meron siya.
Bawat gabi, habang pinapapaypay niya si Lola gamit ang lumang pamaypay habang sila’y nakahiga sa lumang duyan, nangangako si Miguel:
“Lola, paglaki ko… gagawin kitang prinsesa. Maging doktor ako para maalagaan kita habang buhay.”
Ngumiti lang si Lola, pero sa kaniyang puso—duguan man ang paa sa pagtitinda buong araw—kanlungan niya ang pangako ng apo.
Lumaki si Miguel na masipag, matalino, pero walang pera. Minsan, isang pirasong tinapay na lang ang kinakain nila maghapon. Si Lola, nagtatabi ng bariya mula sa paninda para sa projects, pamasahe, at pangbaon ni Miguel.
Madalas silang hamakin ng iba:
“Ba’t pa mag-aaral ng doktor ang apo mo? Wala ka namang pera!”
Ngunit si Lola, nakatindig sa gitna ng palengke, pinupunas ang pawis:
“Maraming paraan basta may pangarap.”
Pagdating ng college, halos gusto nang tumigil ni Miguel. Naranasan niyang mangutang ng notebook, maghugas ng plato kapalit ng libreng kanin, at maglakad pauwi dahil walang pamasahe. Pinipilit niyang huwag ipakita kay Lola ang pagod—pero kita ito sa mga luha niyang hindi mapigilan minsan.
Isang gabing maulan, nakita niya si Lola na umuubo sa malamig na hangin pagkatapos magbuhat ng mabibigat na gulay.
“Lola, tama na. Ako naman ang titigil sa pag-aaral. Magtatrabaho na lang ako.”
Mahigpit siyang niyakap ni Lola:
“Anak… ako ang tumanda, hindi ang pangarap mo.”
Mula noon, mas nagpursigi siya.
Dumating ang licensure exam. Habang naghihintay ng resulta, naramdaman ni Miguel na lalong humihina si Lola. Madalas na siyang mahilo, ina-absorb ang sakit. Pero ayon sa kanya, “Sipon lang ’to, apo.”
Isang gabi, hindi na siya makabangon. Agad siyang dinala sa ospital.
Diagnosis: Matagal nang iniindang sakit sa puso.
Kulang ang pera. Panay ang takbo ni Miguel sa mga pinto ng foundation, tumatawag sa mga kakilala, nagmamakaawa:
“Siya lang ang pamilya ko… huwag po ninyong hayaang mawala siya.”
Habang nakahiga si Lola, pinisil niya ang kamay ni Miguel:
“Kahit ano’ng mangyari, tandaan mo… doktor ka na sa puso ni Lola.”
Kinabukasan—
Lumabas ang resulta ng board exam.
Pasado si Miguel.
Doktor na siya.
Pero nang dalhin niya ang balita kay Lola… nakapikit na ito, nakangiti, para bang natupad na ang lahat ng pangako ng buhay.
Dumalo ang buong barangay sa burol ni Lola Pilar. Lahat umaagos ang luha: tindera, kartero, kutsero, kapitbahay—dahil sa isang lola na nagbigay ng mundo sa kanyang apo.
Ilang taon ang naging mabilis. Ngayon si Miguel ay isang cardiologist, at sa bagong bukas niyang klinika—unang nakapaskil sa malaking frame ang lumang duyan nila ni Lola.
Sa itaas nito, nakasulat:
“Para sa babaeng nagpalaki ng doktor — kahit wala siyang diploma, meron siyang puso.”
Tuwing may matandang pasyente na kumakabog ang puso, siya mismo ang nag-aalaga. At sa bawat nagigising na buhay, tahimik niyang binubulong:
“Salamat, Lola. Ginawa mo akong manggagamot para gumaling ang mundo.”
Sa huling bahagi ng araw, umuupo siya sa tabi ng duyan, nakatingin sa langit:
“Lola… prinsesa ka na ba riyan? Ako naman ang magbabantay sa’yo ngayon.”
Ang tunay na magulang ay ’yung handang kumupkop, mag-alaga, at magsakripisyo—kahit hindi sila ang nagluwal. Ang pag-ibig na may tiyaga ay nakakapagpa-graduate ng pangarap.
Kung ikaw si Miguel, gaano kalayo ang kaya mong marating para sa taong nagmahal sa’yo nang higit pa sa sarili nila?
