Alas-dose na naman. Sa bawat pagbukas ng pinto, amoy ng sahig na bagong mop ang unang bumabati kay Marco, isang 21-anyos na lalaking may mabigat na pangarap at mas mabigat na responsibilidad.
Mula sa isang maliit na barong-barong sa Tondo, araw-araw niyang inuulit ang parehong pagod na ritwal: mag-aaral sa umaga, maglilinis ng opisina sa gabi. Hindi ito ang pangarap niya, pero ito ang paraan para maabot niya iyon.
Ang tanging sandalan niya: ang kanyang ina, si Aling Teresa, isang tinderang may mahinang baga matapos magkasakit dahil sa pagtatrabaho sa pabrika nang walang pahinga. Siya ang dahilan kung bakit hindi sumusuko si Marco—kahit ang mundo’y tila ayaw siyang samahan sa laban.
“Anak, hindi mo kailangang pahirapan ang sarili mo nang ganito,” mahina ngunit puno ng pag-aalala ang boses ni Teresa.
Ngunit may ngiti si Marco—ang paborito niyang maskara.
“Kaya ko ‘to, Ma. Konting tiis lang. Matatapos din ako.”
Pero hindi ganoon kadali.
Sa eskwelahan, madalas siyang inaapi ng mga may kaya.
“Janitor boy,” tawag nila habang pilit siyang pinapahiya.
Sa trabaho, masakit sa likod, sa kamay, sa tuhod. Walang oras magpahinga.
Sa jeep pauwi, madalas siyang makatulog dahil sa pagod.
Isang gabi, habang naglilinis ng restroom, naramdaman niyang biglang nanghina kanyang dibdib. Napaupo siya, nanginginig, luhaang nagtanong:
“Kaya ko pa ba, Panginoon?”
Ngunit sa isip niya, boses ng ina ang lumabas:
“Kapag napagod ka, anak, magpahinga ka—but never quit.”
Isang umaga, pag-uwi niya, nadatnan niyang nakahandusay ang ina.
Kinabig niya ito—hindi humihinga ng maayos.
“Ma! Dahan-dahan lang! Nandito ako!”
Dinila siya sa ospital, nanginginig habang iniintindi kung paano magbabayad ng mga babayaran.
Sa hallway, lumapit ang isang lalaking naka-barong—chief executive ng kompanyang nililinis niya.
Si Mr. Zaragoza—hindi niya alam, araw-araw pala siyang pinagmamasdan.
“Kilalang-kilala kita, Marco. Wala kang absent. Laging maaga. Tahimik pero masipag.”
Hinawakan siya sa balikat—may respeto sa mata.
“Anong kurso mo?”
“Inhinyero po.”
“Tama. Kasi may hinuhulma kang kinabukasan.”
Inalok siya ng full scholarship at regular na trabaho sa kumpanya.
Para siyang batang pinulot mula sa putik at biglang binigyan ng pakpak.
Lumipas ang mga taon. Gumaling ang ina.
At si Marco? Nakatayo sa entablado, nakasuot ng toga.
Habang nagsasalita siya sa harap ng mga mag-aaral bilang cum laude, pinayagan niyang tumulo ang luhang kay tagal niyang pinigilan.
“Sa lahat ng pinasukan kong silid, pinakamahirap linisin ang mga pangarap na nadungisan ng panghuhusga.
Pero tandaan n’yo: walang trabahong mababa kapag mataas ang pangarap mo.”
Pagbaba niya, sinalubong siya ng ina—higpit ng yakap, yakap ng tagumpay.
“Anak, salamat… ipinaglaban mo tayo.”
At sumagot siya, boses nanginginig ngunit buong puso:
“Ma, ikaw ang dahilan kung bakit ako lumaban.”
Huwag maliitin ang pinanggalingan, dahil doon mo mabubuo ang lakas para maabot ang iyong paroroonan.
Kung ikaw si Marco, hanggang saan mo kayang ipaglaban ang pangarap at pamilya mo?
