Sa isang tahimik na sulok ng baryo, may isang ilaw na laging nakasindi tuwing gabi—hindi mula sa bahay, kundi mula sa poste ng ilaw sa kanto. Doon, gabi-gabing nakaupo si Miguel, 14 taong gulang, may bitbit na lumang notebook at lapis na halos wala nang dulo. Habang ang ibang kabataan ay nakahiga na sa komportableng kama, siya ay patuloy pang kumakapit sa pangarap na minsan niyang pinangarap kasama ang kanyang ina.
Si Aling Rosario, isang labandera, ay nag-iisang bumubuhay kay Miguel. Ngunit ngayong madalas siyang dapuan ng pagod at ubo, tila unti-unti siyang nawawala sa mundong dapat ay para pa sa anak niyang nangangarap.
“Migs, anak… pasensya na kung ’di kita mapag-aral sa magandang paaralan…” mahina niyang sambit habang pinupunasan ang pawis.
Ngumiti lang si Miguel. “Ma, may ilaw naman sa kanto. Atsaka may utak ako, kahit lumang libro lang gamit ko, papasa ako.”
Sa likod ng ngiting iyon, may takot—paano kung hindi sapat ang ilaw ng poste para abutin ang pangarap?
Nang mag-umpisa ang bagong pasukan, mas dumami ang proyekto, mas tumindi ang pangangailangan sa gastusin. Si Miguel, sa halip na umiyak, naghanap ng paraan—nagbebenta siya ng karyoka at yema sa eskwelahan. Kapag uwian na, diretso siya sa poste ng ilaw. Doon niya tinatapos ang takdang-aralin at nagpapatuloy sa pagbabasa ng librong napulot lamang niya sa junk shop.
“Ano ba ’yan Migs? Dito ka na naman! Nakakahiya naman sa amin,” sigaw ng isang kaklase, sabay tawa ng iba.
“Wala kasi kayong ilaw sa bahay ’di ba? Hahaha!” dagdag pa nila.
Masakit—pero mas masakit kung hahayaan niyang manaig ang kahihiyan kaysa sa kanyang pangarap. Kaya ngumiti siya, tumingala sa poste, at sinabing:
“Okay lang. Balang araw, makikita niyo rin kung saan ako dadalhin ng ilaw na ’to.”
Isang gabi, biglang bumagsak ang katawan ng kanyang ina habang naglalaba. Agad siyang nataranta.
“Ma! Ma! Huwag kang matulog! Ma!” nanginginig niyang sigaw.
Dinala siya ng mga kapitbahay sa health center. Doon nalaman ni Miguel na may matinding sakit si Aling Rosario—kailangan ng gamot, kailangan ng pahinga. Pero paano?
Pag-uwi nila, mas lalo siyang nagpilit mag-aral. Sa ilalim ng poste, sa gitna ng pag-aalala, pinilit niyang maging matatag. Luha ang tintang pumapalit sa lapis na halos maubos na.
Isang gabi, habang nag-aaral si Miguel, napadaan ang isang lalaking naka-motor at tinitigan siya. Akala niya, isa na naman itong mang-aasar o masamang tao. Pero maya-maya, bumalik ito dala ang isang thermos.
“Mainit na gatas. Para sa’yo,” sabi ng lalaki.
“Ako si Sir Arman. Teacher mo sa Filipino. Lagi kitang nakikita dito. Hindi kita papayagang sumuko, Miguel.”
Hindi niya napigilang mapaiyak—may isang taong naniwalang hindi kahihiyan ang sitwasyon niya… kundi tapang.
Pinahiram siya ni Sir Arman ng mga libro, binigyan ng dagdag na worksheets, at minsan ay sama silang umuuwi para makita ang lagay ni Aling Rosario. Nang malaman ng buong faculty ang sitwasyon ni Miguel, nag-ambagan sila para mabigyan ng gamot ang ina at konting ayudang pagkain.
Simula noon, hindi na gaanong malamig ang gabi sa ilalim ng poste—may init ng pag-asa.
Dumating ang araw ng pagtatapos. Hindi man ganap na gumaling ang kanyang ina, pinilit nitong pumunta—nakaupo, mahina, pero nakangiti.
Tinawag ang pangalan ni Miguel.
“Top 1 – With High Honors”
Tumayo ang buong eskwelahan upang palakpakan siya. Lumuluha man, taas noo siyang naglakad patungo sa entablado. Pagtanggap niya ng medalya, agad siyang lumapit sa ina at isinuot iyon sa kanya.
“Ma… para sa’yo ’to. Hindi ako susuko hanggang maging engineer ako. Hanggang maibigay ko sa’yo ang bahay na may sariling ilaw.”
Marami pang gabi ang hihirapin nila, pero ngayon… hindi na sila nag-iisa. At ang liwanag na minsang nagmula sa poste ng ilaw, ngayon ay nagmumula na mismo sa puso ni Miguel.
“Hindi kahirapan ang magdidikta ng hangganan ng pangarap—ang tapang at pagmamahal ang nagsisindi ng ilaw sa pinakamadilim na gabi.”
❓ Ikaw, kanino mo gustong ibigay ang unang medalya ng tagumpay mo balang araw? Bakit?
