HABANG PINIPIRMAHAN NAMIN ANG PAPEL NG HIWALAYAN, TINAWANAN NIYA AKO — DAHIL LANG SA DAMIT KO.”

“HABANG PINIPIRMAHAN NAMIN ANG PAPEL NG HIWALAYAN, TINAWANAN NIYA AKO — DAHIL LANG SA DAMIT KO.”

Maulan noong araw na iyon. Ang langit parang nakikiramay sa akin. Sa loob ng malamig na opisina ng abogado, tahimik akong nakaupo sa harap ng mesa, hawak ang bolpen, habang sa kabilang dulo ng lamesa, nakangisi si Marco — ang dating asawa ko.

Nakaamerikana siya, halatang mamahalin, may pabango pa na dati kong paborito.
Kasama niya ang bagong asawa niyang si Jessa, isang babaeng mas bata, maganda, elegante — halos kasing edad ng mga estudyanteng tinuturuan ko sa public school.

Ako naman? Naka-blouse na medyo kupas na, may laylayan ng palda kong natastas. Hindi ako nakapag-ayos nang husto, kasi bago ako pumunta rito, naghintay pa ako ng jeep sa ulan.

“Ang simple mo pa rin, Mia,” sabi ni Marco habang pirma siya sa unang papel. “Parang wala pa ring nagbago. Parang hindi ka marunong gumamit ng pera.”

Napatingin ako sa kanya. Tahimik lang ako.
Pero si Jessa, hindi nakatiis — tinakpan ang bibig, pigil ang tawa.

“Grabe ka, hon,” sabi niya, sabay hagikhik. “Hindi naman lahat kasing fashionista mo.”

Nagpatuloy sila sa tawanan, habang ako, dahan-dahan kong pinirmahan ang papel na magwawakas sa pitong taon naming magkasama.


Naaalala ko pa kung paano kami nagsimula — magkasamang kumakain sa karinderya, naghahati sa kape tuwing umaga, nangangarap ng maliit na bahay.
Pero nang umangat siya sa negosyo, parang unti-unti ring nawala ang puso niya.

Napuno siya ng mga bagay na dati ay ayaw namin — yabang, pera, at panghuhusga.

“Alam mo, Mia,” sabi niya pagkatapos pumirma, “buti na lang at naghiwalay tayo. Hindi ko na kayang bumalik sa gano’ng klase ng buhay. You’re too simple for me.”

Simple.
Parang insulto ang salitang iyon mula sa kanya.

Tiningnan ko ang papel sa mesa — pirma ko sa ilalim ng “Petitioner.”
Natapos na. Legal na akong wala sa buhay niya.


Habang palabas ako ng opisina, narinig ko pa silang nagtatawanan.
Pero hindi ko na sila nilingon.

Paglabas ko, sinalubong ako ng ulan. Binuksan ko ang payong kong luma, at huminga nang malalim.
Tila ba ang bawat patak ng ulan ay naghuhugas ng lahat ng kirot sa dibdib ko.

Kinabukasan, bumalik ako sa paaralan. Sa mga batang nagtuturo pa lang bumasa, nakahanap ako ng dahilan para ngumiti.
May isang batang babae, si Rina, lumapit sa akin.

“Ma’am Mia, ang ganda ng damit mo!” sabi niya, sabay yakap.

Napatingin ako sa suot kong simpleng damit — pareho lang sa suot ko kahapon, pero sa mata ng isang bata, maganda pa rin.

Doon ko napagtanto:
Hindi kailanman nasusukat sa presyo ng tela o sa tatak ng sapatos ang halaga ng isang tao.


Makalipas ang ilang taon, nagkita kami ulit ni Marco — sa isang graduation ceremony.
Ang anak ni Jessa ang estudyante kong nagtapos bilang valedictorian.

Pagkatapos ng programa, lumapit siya sa akin.

“Mia,” sabi niya, “ang galing mo pa rin magturo. Ang anak ko, idol ka.”

Ngumiti ako.

“Salamat, Marco. Hindi ko man natutunan ang marangyang buhay mo, pero natutunan kong maging masaya kahit wala ‘yon.”

Tahimik siya. Sa unang pagkakataon, wala siyang sinabing masakit.
Baka, sa loob-loob niya, alam niyang hindi ako kailangang patawanin — dahil ako na ang totoong panalo.